08 December, 2021
Khái Niệm Mác Thép Và Những Mác Thép Dùng Trong Gia Công Cơ Khí Phổ Biến Hiện Nay
Ở bài viết Thép là gì ? Chúng ta đã biết được hiện nay trên thế giới có khoảng 3000 loại thép khác nhau. Với con số khổng lồ như vậy, đòi hỏi mỗi loại thép cần phải có một tên gọi để thuận tiện cho việc mua hàng và phân biệt chúng với nhau.
Mác Thép Là Gì ?
Mác thép (Steel Grade) là một thuật ngữ chuyên ngành – hiểu một cách đơn giản là tên gọi của một loại thép nhất định. Mác thép chứa thông tin về khả năng chịu lực, thành phần hóa học, các đặc tính cơ học nổi bật,… của loại thép đó. Ví dụ mác thép SD295 cho chúng ta biết được thép này có khả năng chịu lực là 294N/mm2.

Với mỗi tiêu chuẩn sản xuất sẽ có sự khác nhau về ký hiệu mác thép. Tại Việt Nam hiện nay, những tiêu chuẩn sản xuất thép đã và đang được sử dụng gồm có :
- Tiêu chuẩn Việt Nam – TCVN
- Tiêu chuẩn Nhật Bản – JIG
- Tiêu chuẩn Nga – GOST
- Tiêu chuẩn Mỹ – ASTM
- Tiêu chuẩn Đức – DIN
- Tiêu chuẩn Trung Quốc – GB
Một Số Tiêu Chuẩn Mác Thép Dùng Trong Gia Công Cơ Khí
a. Tiêu chuẩn Nhật Bản – JIG
Mác thép theo tiêu chuẩn Nhật Bản – JIG gồm ba phần :
- Phần 1 : Bắt đầu bằng chữ Cái “S”. S là viết tắt của chữ Steel nghĩa thép trong tiếng Anh..
- Phần 2 : Chữ cái đầu tiên của từ tiếng anh biểu thị hình dạng, chủng loại, mục đích sử dụng của loại thép đó. Theo dõi danh sách dưới :
- P: Plate( tấm)
- T: Tube( ống)
- K: Công cụ
- W: Wire
- U: Use (ứng dụng đặt biệt)
- C: Casting (thép đúc)
- F: Forging (Rèn)
- S: Structure ( Kết cấu)
Với thép hợp kim sử dụng cho gia công cơ khí, chế tạo máy, tên nguyên tố hợp kim chủ yếu được biểu thị ở phần này. Bảng tên gọi mác thép chứa nguyên tố hợp kim
| Tên Gọi | Mác Thép |
| Thép Cacbon | SxxC |
| Thép Mangan | SMn |
| Thép Mangan Crom | SMnC |
| Thép Bo | SBo |
| Thép Mangan Bo | SMnB |
| Thép Crom | SCr |
| Thép Mangan Crom Bo | SMnCB |
| Thép Niken Crom | SNC |
| Thép Crom Molypden | SCM |
| Thép Crom Bo | SCrB |
- Phần 3 : Con số biểu thị độ bền, khả năng chịu lực của vật liệu. Ví dụ : SS400 : loại thép kết cấu có khả năng chịu tải 400N/mm2

b. Tiêu chuẩn Việt Nam – TCVN
TCVN 1765 – 75 là tiêu chuẩn được áp dụng phổ biến nhất trong ngành sản xuất thép. Thép sản xuất theo tiêu chuẩn này, mác thép luôn bao gồm chữ cái CT và thuộc một trong ba nhóm sau :
- Nhóm A : Ký hiệu CTxx với xx là các con số. Thép thuộc nhóm này đảm bảo đặc tính cơ học gồm có những mác thép sau CT31, CT33, CT34, CT38, CT42, CT51, CT61
- Nhóm B : Ký hiệu BCTxx . Thép nhóm này được đảm bảo hàm lượng các nguyên tố hóa học theo quy định. Các mác thép phổ biến trong nhóm này: BCT31, BCT33, BCT34, BCT38, BCT42, BCT51, BCT61.
- Nhóm C : Ký hiệu CCTxx. Các loại thép trong nhóm C được đảm bảo tính cơ học và hóa học: CCT34, CCT38, CCT42 và CCT52 là những mác thép đại điện cho nhóm này.
c. Tiêu chuẩn Mỹ – ASTM
ASTM là tiêu chuẩn được đưa ra bởi Hiệp hội vật liệu và thử nghiệm Hoa Kỳ. Nó được xem như là một công cụ để đánh giá, chỉ định, phân loại các đặc tính hóa học, cơ học, luyện kim của từng loại thép. Phạm vi ứng dụng là trong sản xuất các bộ phận cơ khí, bộ phận công nghiệp, yếu tố xây dựng và các phụ kiện liên quan đến chúng.
Thép được gắn mác thép theo tiêu chuẩn ASTM đồng nghĩa với loại thép đó đáp ứng được chính xác các tiêu chí đã được quy định trong tiêu chuẩn. Một số mác thép theo tiêu chuẩn ASTM phổ biến hiện nay : A29, A27, A36, A53, A304, A355, A392, A400, A575, A689, A914, A920
Mác Thép Dùng Trong Gia Công Cơ Khí Phổ Biến Hiện Nay
a. S45C
Mác thép S45C là loại thép được sản xuất theo tiêu chuẩn JIS G4051 của Nhật Bản. S45C thuộc nhóm thép cacbon trung bình vì có hàm lượng Cacbon trung bình trong thành phần 0.45%.

Thành phần hóa học :
| Mác Thép | C % | Si% | Mn% | P% | S% |
| S45C | 0.42 – 0.48 | 0.15 – 0.035 | 0.6 – 0.9 | ≦ 0.03 | ≦ 0.035 |
Thép S45C có những ưu điểm :
- Độ bền cao
- Khả năng chống mài mòn tốt hơn so với các loại thép : SS400, A36, CT3
- Cường độ chịu lực tốt: 570 – 700 N/mm2
- Những đặc tính cơ học: cường độ chịu lực, độ cứng được tăng cường sau khi được chuẩn hóa hoặc cán nóng
- Thích hợp hàn và gia công chi tiết lớn
Với những ưu điểm đó, S45C là vật liệu lý tưởng để sản xuất ra các sản phẩm : bu lông, ốc vít, trục, bánh răng, liềm, mặt bích, rìu, chi tiết máy, bộ phận ô tô,…
Những mác thép tương đương với S45C :
| Quốc Gia | Tiêu Chuẩn | Mác Thép |
| Mỹ | ASTM A29 | AISI 1045 |
| Việt Nam | TCVN 1766 – 75 | C45 |
| ISO | ISO 683 | C45E4 |
| Đức | Din 17350 | CK45 |
| Trung Quốc | GB/T 1299 | 45 |
b. SS400
SS400 (tên gọi trước đây S41) là loại thép cacbon thấp cán nóng ở kết cấu dạng tấm, sản xuất theo tiêu chuẩn JIS G3101 của Nhật Bản.

Thành phần hóa học của thép SS400 :
| Mác Thép | C % | Si% | Mn% | P% | S% |
| SS400 | 0.11 – 0.18 | 0.12 – 0.17 | 0.4 – 0.57 | ≦ 0.05 | ≦ 0.05 |
Đặc điểm của thép SS400 :
- Độ bền kéo 410 – 510 N/mm2
- Độ cứng Brinell : 160HB
- Khả năng định hình tốt: dập, kéo dài, uốn
- Dễ cắt, gọt, hàn, rèn, gia công cơ khí
Với mức giá khá dễ chịu, thép SS400 được sử dụng rất phổ biến trong gia công cơ khí :
- Chế tạo các chi tiết máy
- Bộ phận ô tô
- Khuôn dập
- Mặt bàn gia công
- Tấm sàn
- Kết cấu nhà xưởng
Mác thép tương đương với SS400 :
| Quốc Gia | Tiêu Chuẩn | Mác Thép |
| Ấn Độ | IS2062 | E205 |
| Canada | CSA G40.21 | 44W |
| Châu Âu | EN10025-2 | S235 |
| ISO | ISO 630 | S235 |
| Trung Quốc | GB/T 700 | Q235 |
| Nhật | JIS G3101 | SS440 |
| Việt Nam | TCVN 1765 – 75 | CT42 |
Trên đây là hai mác thép phổ biến nhất hiện nay mà Ngân Anh Phát thống kê được dựa trên số lượng các sản phẩm mà công ty nhận gia công cơ khí theo yêu cầu của quý khách hàng trong cả nước. Ngoài ra còn có các vật liệu khác như : CT34, CT38, CT42, SUS201, SUJ2,… Quý khách có nhu cầu gia công cơ khí có thể liên hệ với chúng tôi qua Email : sales@ngananhphat.com hoặc số Điện thoại : 0251 3 857 563 để được tư vấn và báo giá chi tiết.
About US
NGAN ANH PHAT CO., LTD
Established in 2007,
Ngan Anh Phat Co., Ltd. has continuously strived for development and affirmed its position in the market. With over 18 years of operation, we have become a leading reliable partner in the following fields: Automation - Industrial Equipment - Electrical Engineering - Electronics - Materials and Equipment for Mold Making. Furthermore, Ngan Anh Phat constantly expands its operations with diverse services, providing comprehensive solutions to meet the increasingly high demands of customers and partners.